ศิราภรณ์
ศิราภรณ์หรือเครื่องประดับมาจากคำว่า "ศีรษะ” และ“ อาภรณ์” หมายความถึงเครื่องประดับสำหรับใช้สวมใสศรษะเช่นชฎามงกุฎซึ่งเป็นชื่อเรียกเครื่องประดับศีรษะละครตัวพรมที่มีวิวัฒนาการมาจากการโพกผ้าของพวกชฏิลขฏาที่ใช้ในการแสดงโขนละครในปัจจุบันช่างผู้ชำนาญงานมักจะนิยมทำเป็นแบบมีเสี้ยว ๒ ชั้นมีกรอบหน้ากรรเจียกจรติดดอกไม้ทัดดอกไม้ร้านประดับตามขั้นเชิงบาตรซึ่งลักษณะของขฏานี้เป็นการจำลองรูปแบบมาจากพระชฎาของพระมหากษัตริย์ในสมัยรัตนโกสินทร์
นอกจากชฎามงกุฎแล้วยังมีชฎายอดชัยที่เป็นขฏามียอดแหลมตรงมีลูกแก้ว ๒ ชั้นประดับเป็นขฏาที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในการแสดงโขนและละครซึ่งที่มาของชฎายอดชัยนั้นสันนิษฐานว่าเป็นการสร้างเลียนแบบพระชฎายอดชัยที่เป็นเครื่องทรงต้นในรูปแบบและทรวดทรงมีความแตกต่างกันที่วัสดุและรายละเอียดในการตกแต่งเท่านั้นรัดเกล้ายอดรัดเกล้าเปลวกรอบพักตร์หรือ
กระบังหน้าปืนจุเหร็จหรือแม้แต่หัวโขนก็จัดอยู่ในประเภทเครื่องศิราภรณ์เช่นกัน
กระบังหน้าปืนจุเหร็จหรือแม้แต่หัวโขนก็จัดอยู่ในประเภทเครื่องศิราภรณ์เช่นกัน
สมัยก่อนนั้นเครื่องศิราภรณ์จะมักนิยมใช้ในการแสดงโขนละครและการแสดงทางนาฏศิลป์ของไทยต่อมาได้มีการประยุกต์เข้ากับการแสดงสมัยใหม่อาทินำมาเป็นเครื่องแต่งกายของแดนเซอร์วงดนตรีลูกทุ่งเครื่องแต่งกายของนางโชว์เครื่องแต่งกายของการแสดงจินตลีลา ฯลฯ จวบจนนำมาเป็นของประดับตกแต่งก็มีเช่นนำมาผสมผสานกับการจัดดอกไม้เครื่องศิราภรณ์จึงเป็นที่รู้จักแพร่หลายและมีรูปแบบที่หลายหลายตามความต้องการใช้งานมากขึ้นจึงไม่ได้จำกัดความตามที่ได้อ้างไว้เบื้องต้นอย่างเดียว
การเรียนรู้ที่จะสร้างเครื่องศิราภรณ์ในปัจจุบันนั้นก็มิได้ยากลำบากเหมือนแต่ก่อนเพราะมีการเผยแพร่ตามสื่อสาธารณะอยู่ทั่วไปหากแต่ผู้ที่ศึกษาเองก็ยังคงเกิดปัญหาบ้างไม่ประสบความสำเร็จบ้างด้วยว่ากรรมวิธีหรือเทคนิคบางอย่างก็ไม่ได้เป็นที่เปิดเผยมากนักอย่างไรก็ดีเทคนิคต่างๆนั้นเกิดจากการเรียนรู้และลงมือทำด้วยตนเองของผู้ศึกษาแต่ก็จะทำให้เสียเวลาหรือเงินทองกว่าจะค้นพบเทคนิคที่จะสร้างผลงานได้อย่างมีคุณภาพคู่มือนี้เป็นส่วนหนึ่งที่รวบรวมเทคนิคปัญหาที่มักจะพบและวิธีการแก้ไขสำหรับให้ผู้ที่สนใจเรียนรู้ด้วยตนเองได้ลองปฏิบัติตามอย่างน้อยก็พอเป็นแนวทางให้ผู้ศึกษาได้ค้นคว้างอ้างอิงได้
การทำเครื่องศิราภรณ์ต้องยอมรับว่าวัสดุอุปกรณ์ต่างๆก็หาได้ยากพอสมควรคู่มือนี้จึงรวบรวมแหล่งจัดหาวัสดุอุปกรณ์ไว้เพื่อประหยัดเวลาและสะดวกแก่ผู้ที่ลำบากที่จะไปหาซื้อเองตามแหล่งขายซึ่งผู้เขียนเองได้พิจารณาแล้วว่าบรรดาแหล่งวัสดุเหล่านี้มีราคาที่พอเหมาะสมไม่แพงเกินความเป็นจริงเชื่อถือได้
ขอแสดงความนับถือท่านทั้งหลายที่มีความสนใจศิลปะอันเป็นเอกลักษ์ของชาติเราและใฝ่เรียนรู้ด้วยความตั้งใจจริงของท่านทั้งหลายเชื่อได้ว่าความสำเร็จจะอยู่ไม่ไกลเลยขอให้ท่านทั้งหลายประสบความสำเร็จตามแต่ที่ท่านตั้งมโนมัยไว้ทุกท่านและขอขอบพระคุณทุกท่านไว้ ณ ที่นี้ด้วย
อ้างอิง
สรศิลป์ รอนบ่าวจี้.คู่มือการประดิษฐ์เครื่องศิราภรณ์.ฉบับที่ 1.อุตรดิตถ์,2559
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น